CİLT 2 SAYI 2

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Tarihi ve Tıp Etiği Dergisi	Sayı Tam Dosya
Gülhane TTTED: 2025 Ocak; Cilt 2 (Sayı 2)/ January Volume 2 (Issue 2) Sayı yayınlanma tarihi/ Issue publication date: 24.03.2025
ISSN: 3062-1917
Editör: Doç. Dr. Eray Serdar Yurdakul Gülhane Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilimdalı Başkanı Editör Yardımcısı: Dr. Ecz. Elif Avaner

ARAŞTIRMA MAKALESİ

Yeni Asur Dönemi'nde Kraliyet Hekimleri ve Şifacılar: Tıbbi Uygulamalar ve Dini Tedavi Yöntemleri

Royal Physicians and Healers in the Neo-Assyrian Period: Medical Practices and Religious Healing Methods

İsmail Coşkun, Ömer Tanyürek

2025 Ocak; Cilt 2 (Sayı 2)/ January Volume 2 (Issue 2) (s.33-49) https://doi.org/10.70350/MDOD6106

Tam Metin/Full Text

Özet

Asur Devleti, merkezi Kuzey Mezopotamya'da yer alan ve MÖ 2000 ile MÖ 600 yılları arasında yaklaşık 1400 yıl boyunca büyük bir gelişim gösteren önemli bir uygarlıktır. Sümer uygarlığının birikimlerini devralan Asurlular, Babil ve Mısır kültürlerinden de etkilenerek bilim ve sanat alanlarında ileri bir seviyeye ulaşmıştır. Yazının yaygın olarak kullanılması, Asur Krallığı hakkında ayrıntılı bilgilerin günümüze kadar ulaşmasını sağlamıştır. Kralların seferleri, günlük yazışmalar, dini metinler ve ticari belgeler gibi çeşitli yazılı kaynaklar, Asur toplumu ve yönetimi hakkında değerli bilgiler sunmaktadır. Asurlular, devlet politikası olarak eğitime büyük önem vermiş ve saraylarında okullar açmışlardır. Asur Devleti’nin açmış olduğu bu okullarda din, tarih, matematik ve tıp alanlarında eğitim verilmiştir. Özellikle tıp, Asur kültüründe özel bir yere sahip olmuştur. Asur Kralı Asurbanipal’in kütüphanesinde, tıbbi konulara ayrılmış geniş bir bölüm bulunmaktadır. On binden fazla satırdan oluşan bu tıp ansiklopedisi, teşhis ve tedavi yöntemlerine dair kapsamlı bilgiler içermektedir. Esarhaddon ve oğlu Asurbanipal dönemlerinde, sarayda görev yapan dört önemli doktor veya şifacıya dair birçok belge günümüze ulaşmıştır. Marduk-šakin-šumi, Adad-šumu-usur, Urad-nanaya ve Nabu-naşir isimli bu bilim insanları, hastalıkların teşhisini yaparak tedavi yöntemleri geliştirmiştir. Aynı zamanda kâhinlik yaparak krallara tavsiyelerde bulunmuş, saray yönetimine katkıda bulunmuşlardır. Bu bilim insanları, ünlü yunan filozof ve bilim insanı Hipokrat’tan yüzyıllar önce yaşamış ve günümüz tıbbına katkılar sunan önemli çalışmalara imza atmışlardır. Yeni Asur Dönemi'nde Kraliyet Hekimleri ve Şifacılar: Tıbbi Uygulamalar ve Dini Tedavi Yöntemlerinin anlaşılması amacı ile Asur Devlet arşivlerinde 389 mektubun incelenmesiyle, hekimlerin saraydaki rolleri, tıbbi uygulamaları ve bilimsel yaklaşımları hakkında önemli bilgiler elde edilmiştir. Asur Krallığı’nda bulunan hekimler, hastalıkların nedenlerini anlamaya çalışmış, çeşitli bitkisel tedaviler uygulamış ve bununla beraber teşhis yöntemleri geliştirmiştir. Bu çalışmalar, tıbbın gelişiminde önemli bir basamak olmuştur.

Anahtar kelimeler: Asur Hekimleri, Asur Şifacıları, Esarhaddon Dönemi Şifacıları, Asur’da tedavi yöntemleri, Asur Tıbbı

Abstract

The Assyrian State was a significant civilization located in northern Mesopotamia, which developed greatly over approximately 1,400 years between 2000 BCE and 600 BCE. The Assyrians inherited the knowledge of the Sumerian civilization and, influenced by Babylonian and Egyptian cultures, reached an advanced level in the fields of science and art. The widespread use of writing has allowed detailed information about the Assyrian Kingdom to survive to the present day. Various written sources, such as royal campaigns, daily correspondence, religious texts, and commercial documents, provide valuable insights into Assyrian society and governance.

As a state policy, the Assyrians placed great importance on education and established schools in their palaces. These schools provided education in religion, history, mathematics, and medicine. Medicine, in particular, held a special place in Assyrian culture. The library of Assyrian King Ashurbanipal contained an extensive section dedicated to medical topics. This medical encyclopedia, consisting of more than ten thousand lines, included comprehensive information on diagnosis and treatment methods.

Many documents from the reigns of Esarhaddon and his son Ashurbanipal provide evidence of four prominent doctors or healers who served in the palace. These scholars—Marduk-šakin-šumi, Adad-šumu-usur, Urad-nanaya, and Nabu-našir—diagnosed diseases and developed treatment methods. They also acted as diviners, advising the kings and contributing to palace administration. These scientists lived centuries before the famous Greek philosopher and physician Hippocrates and conducted significant studies that contributed to modern medicine.

Royal Physicians and Healers in the Neo-Assyrian Period: An Understanding of Medical Practices and Religious Healing Methods The examination of 389 letters in the Assyrian State archives has provided important insights into the roles of doctors in the palace, their medical practices, and their scientific approaches. Physicians in the Assyrian Kingdom sought to understand the causes of diseases, applied various herbal treatments, and developed diagnostic methods. These efforts represented a crucial step in the advancement of medicine.

Keywords: Assyrian Doctors, Assyrian Healers, Healers of the Esarhaddon Period, Treatment Methods in Assyria, Assyrian Medicine